پیچ و تاب برداشتن قطعه(warpage)
شکنندگی (Brittleness)
جولای 31, 2020
پدیده ی پیچ و تاب برداشتن قطعه زمانی اتفاق خواهد افتاد که قبل از سرد و سخت شدن کامل قطعه نیرو به صورت نا متوازن به قطعه وارد گردد.
پیچ و تاب برداشتن قطعه(warpage) :
پدیده ی پیچ و تاب برداشتن قطعه زمانی اتفاق خواهد افتاد که قبل از سرد و سخت شدن کامل قطعه نیرو به صورت نا متوازن به قطعه وارد گردد.این نیرو می تواند ناشی از عملکرد بد سیستم پران قالب ، راه هوای قالب (شیار خروج هوا) ، عدم یکنواختی انقباض گرمایی ، عدم فشردگی مناسب و اختلاف دمای زیاد با محیط حین بیرون آمدن از قالب باشد.
عملکرد بد سیستم پران : اگر سیستم پران به صورت غیریکنواخت به قطعه نیرو وارد کند باعث بروز پیچ و تاب خواهد شد.
شیار خروج هوا : در صورتی که شیار های خروج هوا در قسمت هایی که حبس هوا اتفاق می افتد به درستی طراحی نگردد باعث حبس لایه ی فشرده ای از هوا می شود که این لایه ی فشرده مانند فنر فشرده عمل کرده و تا زمان آزاد شدن نیرویی مداوم به قطعه وارد می کند که می تواند باعث بروز پیچ و تاب در قطعه گردد.
عدم یکنواختی انقباض گرمایی : عدم یکنواختی در انقباض گرمایی می تواند ناشی از مواد اولیه غیر یکنواخت باشد بدین صورت که اگر قطعه ی مورد نظر را یک صفحه با ضخامت 2 میلی متر در نظر بگیریم و به دلیل عدم یکنواختی مواد اولیه دو طرف این صفحه که به طور تصادفی از مواد اولیه تغذیه شده اند دارای دو ضریب انقباض گرمایی متفاوت و یا دو ضریب انتقال گرمایی متفاوت باشند که این مسئله باعث جم شوندگی متفاوت در دوطرف و باعث بروز پیچ و تاب خواهد شد.
همچنین عدم یکنواختی انقباض گرمایی می تواند ناشی از عدم تساوی سطح مقطع باشد. هرچه سطح مقطع بزرگتر باشد به این معنی است که میزان مذاب بیشتری تشکیل دهنده ی آن ناحیه می باشد و میزان مذاب بیشتر یعنی میزان گرمای بیشتر (گرما با دما متفاوت است) و گرمای بیشتر نیاز به زمان بیشتری جهت همسان شدن با محیط دارد که این باعث عدم تساوی در دمای قطعه در دو طرف آن شده و باعث اختلاف در میزان و سرعت انقباض خواهد شد که این مسئله می تواند باعث بروز پیچ و تاب گردد. برای حل این مشکل می توان از سیستم خنک کاری غیر یکنواخت (راه آب با سطح مقطع متفاوت) بهره برد.
عدم فشردگی مناسب : عدم فشردگی کافی و فاصله ی بالا بین مولکول های مذاب باعث می شود که انقباض قطعه پس از سرد شدن بیشتر شود و به دلیل عدم تساوی ضخامت در سطح مولکولی این انقباض به طور غیریکنواخت صورت گرفته و باعث بروز دفرمگی و پیچ و تاب برداشتن می گردد.
طول زیاد بدون ستون نگهدارنده یا نوار تقویتی : همانطور که می دانید در طول های بالا در اثر جاذبه تمامی مواد به سمت پایین خم خواهند شد در قطعات تزریق پلاستیک نیز این مساله به شکل پر رنگ تری وجود دارد زیرا انقباض و انبساط نهایی قطعات پلیمری 2 روز به طول خواهد انجامید.در این صورت پس از خروج قطعه از قالب و گذشت زمان دفرمگی اتفاق خواهد افتاد.برای حل این مساله می توان از نوارهای تقویتی (Rib) استفاده نمود.
راه های پیشگیری :
1- دستگاه تزریق پلاستیک مناسب با شاخص CMK بالای 1.5 (دستگاهی بدون بایاس ، تمایل و ارتباط خطی و با ثبات بالا در زمینه ی حفظ زمان خنک کاری، حفظ فشار ، سرعت تزریق ، دمای المنت ها ، فشار و سرعت بارگیری و ….)
2- گازگیر با کیفیت ( گازگیر بدون بایاس و با ثبات در زمینه ی حفظ دمای گازگیری)
3- قالب با کیفیت و آنالیز شده ، با طراحی مناسب سیستم نوارهای تقویتی و تناسب نوارها با ضخامت قطعه
4- پیاده سازی سیستم استاندارد کیفیت که پیش نیاز آن بازرسی تمامی اقلام ورودی ، شرایط تولید و محصولات خروجی می باشد.
5- استفاده از مواد اولیه با کیفیت و دمای ذوب یکنواخت
پدیده ی پیچ و تاب برداشتن قطعه زمانی اتفاق خواهد افتاد که قبل از سرد و سخت شدن کامل قطعه نیرو به صورت نا متوازن به قطعه وارد گردد.این نیرو می تواند ناشی از عملکرد بد سیستم پران قالب ، راه هوای قالب (شیار خروج هوا) ، عدم یکنواختی انقباض گرمایی ، عدم فشردگی مناسب و اختلاف دمای زیاد با محیط حین بیرون آمدن از قالب باشد.
عملکرد بد سیستم پران : اگر سیستم پران به صورت غیریکنواخت به قطعه نیرو وارد کند باعث بروز پیچ و تاب خواهد شد.
شیار خروج هوا : در صورتی که شیار های خروج هوا در قسمت هایی که حبس هوا اتفاق می افتد به درستی طراحی نگردد باعث حبس لایه ی فشرده ای از هوا می شود که این لایه ی فشرده مانند فنر فشرده عمل کرده و تا زمان آزاد شدن نیرویی مداوم به قطعه وارد می کند که می تواند باعث بروز پیچ و تاب در قطعه گردد.
عدم یکنواختی انقباض گرمایی : عدم یکنواختی در انقباض گرمایی می تواند ناشی از مواد اولیه غیر یکنواخت باشد بدین صورت که اگر قطعه ی مورد نظر را یک صفحه با ضخامت 2 میلی متر در نظر بگیریم و به دلیل عدم یکنواختی مواد اولیه دو طرف این صفحه که به طور تصادفی از مواد اولیه تغذیه شده اند دارای دو ضریب انقباض گرمایی متفاوت و یا دو ضریب انتقال گرمایی متفاوت باشند که این مسئله باعث جم شوندگی متفاوت در دوطرف و باعث بروز پیچ و تاب خواهد شد.
همچنین عدم یکنواختی انقباض گرمایی می تواند ناشی از عدم تساوی سطح مقطع باشد. هرچه سطح مقطع بزرگتر باشد به این معنی است که میزان مذاب بیشتری تشکیل دهنده ی آن ناحیه می باشد و میزان مذاب بیشتر یعنی میزان گرمای بیشتر (گرما با دما متفاوت است) و گرمای بیشتر نیاز به زمان بیشتری جهت همسان شدن با محیط دارد که این باعث عدم تساوی در دمای قطعه در دو طرف آن شده و باعث اختلاف در میزان و سرعت انقباض خواهد شد که این مسئله می تواند باعث بروز پیچ و تاب گردد. برای حل این مشکل می توان از سیستم خنک کاری غیر یکنواخت (راه آب با سطح مقطع متفاوت) بهره برد.
عدم فشردگی مناسب : عدم فشردگی کافی و فاصله ی بالا بین مولکول های مذاب باعث می شود که انقباض قطعه پس از سرد شدن بیشتر شود و به دلیل عدم تساوی ضخامت در سطح مولکولی این انقباض به طور غیریکنواخت صورت گرفته و باعث بروز دفرمگی و پیچ و تاب برداشتن می گردد.
طول زیاد بدون ستون نگهدارنده یا نوار تقویتی : همانطور که می دانید در طول های بالا در اثر جاذبه تمامی مواد به سمت پایین خم خواهند شد در قطعات تزریق پلاستیک نیز این مساله به شکل پر رنگ تری وجود دارد زیرا انقباض و انبساط نهایی قطعات پلیمری 2 روز به طول خواهد انجامید.در این صورت پس از خروج قطعه از قالب و گذشت زمان دفرمگی اتفاق خواهد افتاد.برای حل این مساله می توان از نوارهای تقویتی (Rib) استفاده نمود.
راه های پیشگیری :
1- دستگاه تزریق پلاستیک مناسب با شاخص CMK بالای 1.5 (دستگاهی بدون بایاس ، تمایل و ارتباط خطی و با ثبات بالا در زمینه ی حفظ زمان خنک کاری، حفظ فشار ، سرعت تزریق ، دمای المنت ها ، فشار و سرعت بارگیری و ….)
2- گازگیر با کیفیت ( گازگیر بدون بایاس و با ثبات در زمینه ی حفظ دمای گازگیری)
3- قالب با کیفیت و آنالیز شده ، با طراحی مناسب سیستم نوارهای تقویتی و تناسب نوارها با ضخامت قطعه
4- پیاده سازی سیستم استاندارد کیفیت که پیش نیاز آن بازرسی تمامی اقلام ورودی ، شرایط تولید و محصولات خروجی می باشد.
5- استفاده از مواد اولیه با کیفیت و دمای ذوب یکنواخت
